بنیادهای جغرافیایی فرهنگ ایرانی
author
Abstract:
شکلگیری محیطهای جغرافیایی که توانایی پذیرش اجتماعات انسانی را دارند، از موقعیت جغرافیایی (مطلق و نسبی) آنها تأثیر میپذیرد. تنوعات محیطی برآمده از ناهمسانیهای موقعیتی، به پیدایش فرهنگهای متفاوت میانجامد. ظرفیتهای محیطی نقش اساسی در تراکم, پراکنش و الگوی برهمکنشی اجتماعات انسانی ایفا میکنند. انسان نیز به عنوان موجودی آفریننده و اندیشمند کوشیده تا متناسب با توانش محیطی به آفرینش محیط مطلوب خود بپردازد.این مقاله بر آن است تا از منظر دو مکتب جبرگرایی و امکانگرایی، پیامدهای محیط را بر فرهنگ اجتماعات انسانی مورد بررسی قرار دهد و از این منظر به واکاوی اثرگذاری محیط و موقعیت جغرافیایی بر فرهنگ ایرانی بپردازد. این بررسی نشانگر آن است که شرایط برگرفته از موقعیت نسبی / مطلق، الگوی تنوع و ناهمسانیهای برآمده از این شرایط موقعیتی، فرهنگ ایرانی را دارای مشخصاتی نموده که زمینهساز نوعی بیثباتی و ناآرامی است. از اینرو بنیادهای جغرافیایی فرهنگ ایرانی بر گونهای بیثباتی قرار گرفته و این بیثباتی، شکل دهنده تاریخ تحولات ایران بوده است. مقاله بر این نکته تأکید دارد که شکلگیری فرهنگ ایرانی به شدت از موقعیت (مطلق و نسبی) متأثر بوده و جبرگرایی محیطی در پیدایش منشهایی چون خودکامگی عملی و فکری در فرهنگ ایرانی دخیل بوده است.
similar resources
تبیین جغرافیایی بنیادهای هویت در مقیاس محلی
دو رکن اصلی جغرافیا را انسان و مکان شکل میدهد؛ بهگونهای که برخی جغرافیدانان از جغرافیا با عنوان علم مکانها یاد میکنند. بحث دربارۀ هر مکان، اغلب در سه مقیاس جغرافیایی، یعنی محلی، ملی و جهانی مطرح میشود؛ زیرا در هر مقیاس، مجموعۀ متنوعی از پیوندها و شبکههای ارتباطی یا فرایندهای اجتماعی جریان دارند. برخلاف رشتههای دیگر علوم انسانی، «هویت» در علم جغرافیا حاصل تعاملات متقابل بین انسان و مکان...
full textبنیادهای هویت سیاسی کُردهای ایرانی
"هویت اقوام" با مباحث مربوط به وحدت و امنیت ملی کشور درهم آمیخته است ؛ زیر اهویت های قومی از یکسو می توانند نقش مؤثّری در وحدت ملّی کشورها ایفا کنند و از دیگر سو،قادرند به طور همزمان باطرح مطالبات و توقّعات فزاینده ی تاریخی، اید هها ی جدایی طلبی راجایگزین ایده ی وحدت و امنیت ملّی کنند. یکی از هویت های جمعی مورد مطالعه در جغرافیایسیاسی، "هویت سیاسی" است. از نظر برخی، مؤلّفه هایی چون تاریخ مشترک، ...
full textبازتاب آموزه های دینی در فرهنگ ایرانی و بنیادهای دگریار ناهمتراز
وقتی حرکات عضلانی آدمی ( تکنیک های بدن) به قول " مارسل موس" پدیده ای فرهنگی اند آنگاه رفتارهای مشارکتی و ضد مشارکتی آدمی از همکاری ایثارگرایانه تا جنگ و ستیزخواهانه بی شک امور فرهنگی به شمار می آیند. از سوی دیگر بین فرهنگ ها و آموزه های دینی ارتباطی دراز هنگام و متقابل وجود دارد. و فرهنگ ایرانی یکی از نادر فرهنگ های جهان است که چند هزار سال است به قول " فرایزر" به آستانه ادیان تک خدایی از گونه ...
full textتبیین جغرافیایی بنیادهای هویت در مقیاس محلی
دو رکن اصلی جغرافیا را انسان و مکان شکل میدهد؛ بهگونهای که برخی جغرافیدانان از جغرافیا با عنوان علم مکانها یاد میکنند. بحث دربارۀ هر مکان، اغلب در سه مقیاس جغرافیایی، یعنی محلی، ملی و جهانی مطرح میشود؛ زیرا در هر مقیاس، مجموعۀ متنوعی از پیوندها و شبکههای ارتباطی یا فرایندهای اجتماعی جریان دارند. برخلاف رشتههای دیگر علوم انسانی، «هویت» در علم جغرافیا حاصل تعاملات متقابل بین انسان و مکان...
full textمناشی و بنیادهای فلسفی فرهنگ از منظر حکمت متعالیه
پرداختن به نظریۀ فرهنگ در میان فیلسوفان مسلمان پیشینۀ چندانی ندارد و فرهنگ در مفهوم امروزین آن، اساساً پدیدهای مدرن به حساب میآید. از سویی، با در نظر گرفتن این واقعیت که تا کنون نظریۀ محض فرهنگ، متناسب با اقتضائات بومی جامعۀ ایرانی- که مورد اجماع نیز باشد- تدوین نشده است. لذا در این مقاله با بهرهگیری از دیدگاههای اندیشمندان نوصدرایی، به تبیین چیستی منشأ فرهنگ و بنیادهای فلسفی آن از دیدگاه حکم...
full textبررسی بنیادهای اساطیری و باستانی در فرهنگ عامۀ مردم ایلام
پژوهش حاضر، با بازنمایی نقش اساطیر و باورهای باستانی و کُهن در هویت قومی- محلی و ذکر مصادیقی از کاربرد آنها در زندگی جاری یک قوم، در صدد پاسخ به این پرسشها برآمد که اساطیر و باورهای کُهن در دنیای سیال و ماشینی امروز تا چه میزان زنده و پویا هستند؟ و کدام باورها و اعتقادات عامه، ریشه در اساطیر و باورهای دیرین دارند؟ بررسی و تبیین نقش اساطیر و باورهای کُهن در میان یکی از اقوام جامعۀ امروز ایران، نشا...
full textMy Resources
Journal title
volume 8 issue 27
pages 81- 103
publication date 2005-06-01
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023